AI යථාර්ථයක් වෙයිද?

AI එසේත් නැත්නම් කෘත්‍රිම බුද්ධිය අද ලෝකයේ කතාබහට ලක් වන ප්‍රබල මාතෘකාවක් බවට පත්ව ඇත. මිනිසා තාක්ෂණික ව දියුණු කළ කෘත්‍රිම බුද්ධිය හෙවත් AI මිනිසාගේ ම පහසුවට, වින්දනයට  සහ කාර්යක්ෂම ව වැඩ කර ගැනීමට උපකාර වන බව බොහෝදෙනාගේ අදහස යි.

බොහෝ විසංයෝජන  විචාරකයන් (Deconstructionists) පවසන්නේ කෘත්‍රිම බුද්ධිය මානව බුද්ධියට වඩා මෙහිදී බලවත් වන බව ය. Nobrain අධ්‍යක්ෂණය කළ Niko Nobrain රචිත “The Gloaming” සජීවීකරණ (Animation) කෙටි චිත්‍රපටය උදාහරණයක් ලෙස ගත හැකි ය. මෙයින් මානව ඉතිහාසය ගොඩනැඟීම  සහ බිඳවැටීම පිළිබඳ මනා අර්ථ නිරුපණයක් ලබා දෙයි.  මෙම චිත්‍රපටයේ අවසානයේ කෘත්‍රීම  බුද්ධිය මිනිසා පාලනය කරන ආකාරය සහ අනතුරු ව විනාසය සිදුවන ආකාරය පිළිබිඹු කරයි.

                           Niko Nobrain අධ්‍යක්ෂණය කළ  The Gloaming චිත්‍රපටයේ දර්ශන පෙළක්

Apple සමාගම 2021 දී නිකුත් කළ “Finch” චිත්‍රපටයේ මානවයා අතරට AI එකතු වන ආකාරයත්, Finch ගේ මරණයත් සමඟ කෘත්‍රිම බුද්ධිය Finch ගේ බල්ලා සමඟ සම්බන්ධතාවක් ගොඩ නඟා ගන්නා ආකාරයත් වෙනස් ම දෘෂ්ටිකෝණයකින් සිනමාව තුළ ගොඩනඟා ඇත.

 Finch ගේ මරණයත් සමගම කෘතිම බුද්ධිය Finch ගේ බල්ලත් සමග සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගා ගන්නා ආකාරය

කෘත්‍රීම බුද්ධිය භාවිත කරන කලාකරුවෝ

ඔබ  AI පිළිබඳ අධ්‍යයනයක යෙදෙන්නෙක් නම් ඔබට මෙවැනි චිත්‍රපට පමණක් නොව AI ඇසුරින් නිර්මාණ ඉදිරිපත් කරන කලාකරුවන්ගේ සංකල්ප ද  විවරණය කළ යුතු වෙයි. අද වන විට ලෝකයේ ඒඅයි පිළිබඳ අධ්‍යයනයක යෙදෙන සහ කලා කෘතිවලට කෘත්‍රීම බුද්ධිය භාවිත කරන කලාකරුවෝ කිහිප දෙනෙක් සිටිති.

                                            Apple සමාගම 2021 දී නිකුත් කළ “Finch” චිත්‍රපටය 

බහු-ආකෘතික AI ඇල්ගොරිතම

නූතන ලෝකයේ OpenAi, ChatGPT, DALLEMID, Journey,යන වාග් මාලා ඔබට මේ දිනවල නිතර ඇසෙන බවට සැත නැත. මේ සියල්ල ඇත්ත වශයෙන්ම ඉතා සමාන රටාවක් අනුගමනය කරයි, ඒවා අතිශයින් ම අධීක්ෂණය ද කෙරෙනු ඇත.අතිශයින් ම ලේබල කෙරුණු, බහු-ආකෘතික AI  ඇල්ගොරිතම අපට ඒවා සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කිරීමට ඉඩ සලසයි. බොහෝ විට ලෝකයේ යථාර්ථවාදී නිරූපණ වර්ගීකරණය කිරීමට, සැකසීමට සහ උත්පාදනය කිරීමට ඒවා භාවිත කෙරෙයි. ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධ ව, එය ෆැන්ටසිය, මායාව සහ අතාර්කිකත්වය ද ගවේෂණය කරයි.

Refik Anadol  සහ ඔහුගේ නිර්මාණයක්

Refik Anadol ගේ “අධීක්ෂණය නොකළ” (Unsupervised) යන කලා ප්‍රදර්ශනය, කලාත්මක ප්‍රකාශනයේ නව ආකාර ජනනය කිරීම සඳහා AI සහ යන්ත්‍ර ඉගෙනීමේ හැකියා (Machine Hallucinations) ගවේෂණය කරන බහුමාධ්‍ය ස්ථාපනයකි. මෙම කාර්යය ගතික සහ නිරන්තරයෙන් විකාශනය වන දෘශ්‍ය සහ ශ්‍රවණ අත්දැකීමක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ඓතිහාසික ලේඛනාගාර, සමාජ මාධ්‍ය සහ නිරීක්ෂණ කැමරා ඇතුළු විවිධ මූලාශ්‍රවලින් එකතු කර ගත් දත්ත ද භාවිතා කරයි.

                                                 Refik Anadol ගේ Unsupervised යන කලා ප්‍රදර්ශනය

මොහු විශේෂයෙන් DCGAN, PGAN සහ StyleGAN ඇල්ගොරිතම අපගේ බාහිර යථාර්ථයන්හි හඳුනා නොගත් ස්ථර දිග හැරීම සඳහා විශාල දත්ත කට්ටල මත පුහුණු කර ඇත. ඇනඩෝල් සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම ඩිජිටල් ලේඛනාගාර සහ ප්‍රසිද්ධියේ ලබා ගත හැකි සම්පත්වලින් මේ සඳහා දත්ත රැස් කරයි. යන්ත්‍ර ඉගෙනුම් වර්ගීකරණ ආකෘති(Machine Learning Classification Models) සමඟ මෙම දත්ත කට්ටල සකසයි.

 

යන්ත්‍ර මායා (Machine Hallucinations)

ප්‍රවීණ අයුරින් සකස් කළ බහු-නාළිකා අත්දැකීමක් ලෙස,යන්ත්‍ර මායා (Machine Hallucinations), ප්‍රේක්ෂකයන් වෙත විස්මයේ ස්වයං-ප්‍රතිජනන අංගයක්  (A self-regenerating element of surprise) ගෙන එන අතර Cybernetic serendipity හරහා නව ආකාරයේ සංවේදී ස්වයං පාලනයක් ලබා දෙයි. පශ්චාත් යටත්විජිතවාදී දෘෂ්ටිකෝණයකින් මෙය විශ්ලේෂණය කිරීමේදී, “Unsupervised” දැනුම නිෂ්පාදනය හා බෙදා හැරීමට යටින් පවතින බල ගතිකත්වය සහ සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය පිළිබඳ විවරණයක් ලෙස අර්ථ දැක්විය හැකි ය. ලෝකය පිළිබඳ අපගේ අවබෝධය හැඩගැස්වීමේ තාක්‍ෂණයේ කාර්යභාරය සහ මෙම ක්‍රියාවලිය බොහෝ විට බටහිර ඉදිරි දර්ශන සහ අවශ්‍යතා මගින් මැදිහත් වන ආකාරය මෙම කෘතියෙන් ඉස්මතු කරයි.

 ඓතිහාසික ලේඛනාගාර භාවිතය

“Unsupervised” මෙම පශ්චාත් යටත් විජිත විවේචනය පිළිබිඹු කරන එක් ආකාරයක් වන්නේ එහි ඓතිහාසික ලේඛනාගාර භාවිතය යි. මෙම කෘතිය ලොව පුරා කලා කෘති, ඡායාරූප සහ අනෙකුත් සංස්කෘතික කෞතුක වස්තු ඇතුළත් නවීන කලා කෞතුකාගාර ලේඛනාගාරයේ ඩිජිටල් ඡායාරූප සහ ලේඛන විශාල එකතුවක් මත ඇදී යයි. කාර්යය සඳහා මූලික දත්ත මූලාශ්‍රයක් ලෙස මෙම ලේඛනාගාර භාවිත කිරීමෙන්, සංස්කෘතික දැනුම නිෂ්පාදනය සහ අර්ථ නිරූපණය බටහිර ආයතන ඓතිහාසික ව පාලනය කර ඇති ආකාරය පිළිබඳ ව ඇනඩෝල් අවධානය යොමු කරයි.

AI නිර්මාණය කළ කලා කෘති

“Unsupervised” ප්‍රදර්ශනය පිළිබඳ එක් විවේචනයක් නම්, සමහර නරඹන්නන්ට එය ඉතා ගුප්ත විය හැකි බව ය. කලාව තුළ තාක්ෂණය සහ AI භාවිතය උද්යෝගිමත් සංකල්පයක් වුව ද, එය සෑම කෙනකුට ම ප්‍රවේශ විය නොහැක්කකි. සමහරුන්ට ස්ථාපනයන් ඉතා වියුක්ත හෝ තේරුම් ගැනීමට අපහසු විය හැකි ය නැත්නම් එහි සමස්ත අත්දැකීමෙන් ඉවත් විය හැකි ය. එපමණක් නොව, මෙම දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමට සහ අර්ථකථනය කිරීමට යන්ත්‍ර ඉගෙනුම් ඇල්ගොරිතම භාවිත කිරීමෙන්,“ Unsupervised”  කෘත්‍රිම බුද්ධියේ වාස්තවිකත්වය සහ මධ්‍යස්ථභාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්න මතු කරයි. කාර්යය අඛණ්ඩව එයට ලැබෙන දත්ත මත පදනම්ව නව රටා සහ ආකෘති ජනනය කරන බැවින්, මෙම ඇල්ගොරිතම ඒවායේ නිර්මාපකයන්ගේ පක්ෂග්‍රාහී සහ උපකල්පන සහ ඔවුන් පුහුණු කර ඇති දත්ත කට්ටල පිළිබිඹු කරන ආකාරය ද ඉස්මතු කරයි.

ඊට අමතර ව, “Unsupervised”  නිව් යෝර්ක් නගරය අවට තත්‍ය කාලීන නිරීක්ෂණ දර්ශන ද (CCTV) ඇතුළත් කර ගනි යි, නාගරික අවකාශයන් තුළ ක්‍රියාත්මක වන පුළුල් නිරීක්ෂණ යටිතල ව්‍යුහය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. මෙම දර්ශන කෘතියට ඇතුළත් කිරීමෙන්, ආන්තික ප්‍රජාවන් නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ පාලනය කිරීමට නිරීක්ෂණ තාක්‍ෂණය(CCTV) බොහෝ විට භාවිත කරන ආකාරය ඇනඩෝල් ඉස්මතු කරයි. මෙහි සරල අර්ථකථනය වන්නේ  CCTV ඔස්සේ ආන්තික ප්‍රජාවන් සහ ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් නිරීක්ෂණය කිරීම මඟින්  ප්‍රජාවන්ගේ අනන්‍යතාවට හානියක් වන බව ය. බලය ගතිකත්වය සහ සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය පිළිබඳ පශ්චාත් යටත් විජිත විවේචනය එය තවදුරටත් අවධාරණය කරයි.

AI නිර්මාණය කළ කලා කෘති

සමස්තයක් වශයෙන්, “Unsupervised” යනු ලෝකය පිළිබඳ අපගේ අවබෝධය හැඩගැස්වීමේ තාක්‍ෂණයේ කාර්යභාරය සහ මෙම ක්‍රියාවලිය බොහෝ විට බටහිර ඉදිරි දර්ශන සහ අවශ්‍යතා මගින් මැදිහත් වන ආකාරය පිළිබඳ පශ්චාත් යටත් විජිත විවේචනයක් ලෙස දැකිය හැකි ය. තාක්‍ෂණයේ වාස්තවිකත්වය සහ මධ්‍යස්ථභාවයටත්, බලයට සහ පාලනයටත් එහි ඇති සම්බන්ධය පිළිබඳ ව මෙම කාර්යය වැදගත් ප්‍රශ්න මතු කරයි.

 ඒ අනුව Refik Anadol ගේ “Unsupervised” ප්‍රදර්ශනය තාක්‍ෂණය සහ කලාව අතර අන්තර්ක්‍රියාකාරිත්වයේ අද්විතීය හා ආකර්ෂණීය සංදර්ශනයකි. එය මෙම ක්ෂේත්‍රවල හැරවුම් ලක්ෂ්‍ය ගැන උනන්දුවක් දක්වන ඕනෑම කෙනෙක් නැරඹිය යුතු ම දෙයකි. “මේ සියල්ල AI විසින් සාදන ලද විභව AI සිහින වේ. එය සැබවින් ම බහුමානීය පරිකල්පනයකි.එය අතීතය, වර්තමානය සහ අනාගතය මිශ්‍ර කරයි. එය ද්‍රව්‍ය  කිහිපයක් මිශ්‍ර කරයි.එය ස්වාධීන යැයි අප සිතූ දේවල් අභිසාරී වීම පමණි.” යනුවෙන්  Refik Anadol තම කලා  කෘති පිළිබඳ අර්ථ නිරුපණය  කරයි.

• ලෝකය කණපිට ගැසූ අහඹු සොයා ගැනීම්

විසි එක් වන සියවසේ ජීවත් වන අපි ගත කරන ජීවිතය මීට අවුරුදු සියයකට දෙසියයකට පමණ කලින් ජීවත් වුණු අයට වඩා කොයි තරම් සංකීර්ණ එකක්ද? ඒ වාගේම ඔවුන් ඒ කාලයේ පාවිච්චි කළ උපකරණ, සේවාවලට වඩා කොයි තරම් දියුණු දේවල් මේ වෙනකොට අපි පාවිච්ච් කරනවාද? දැන් අපිට මේවා නැතිවම බැරි වෙලා. මේවායින් බොහොමයක් මිනිස්සු අවුරුදු ගණන් මහන්සි වෙලා කැප වෙලා ටිකෙන් ටික දියුණු කරගෙන ආපු දේවල්. නමුත් ඔබ විශ්වාස කරනවාද අද අපි ලෝකයේ පාවිච්චි කරන, එදිනෙදා ජීවිතයට අත්‍යවශ්‍ය යයි සැලකෙන සමහර උපකරණ, සේවා, භාණ්ඩ වැනි දේ ඉතාම අහම්බයකින් සොයාගත්ත හෝ නිපදවෙලා තිබෙන ඒවා කිව්වොත්? පර්යේෂණ අත්වැරදීම් වගේ හිතාගන්නවත් බැරි දේවල් නිසා ලෝකයට පහළ වුණ, අද අපට නැතිවම බැරි එවැනි දේවල් කිහිපයක් පහත දැක්වෙනවා.

ගිනිකූරු

වර්තමානය වනවිට එක පැයක් විදුලිය විසන්ධි කළොත් අපි බොහෝ දෙනා ලක් වෙන්නේ ලොකු අපහසුතාවයකට. ඉතින් විදුලි බලය සොයාගෙන නැති කාලයේ මිනිස්සු ජීවත් වුණු හැටි ගැන අපිට හිතාගන්නවත් බැරි තරම්. ඉටිපන්දම් හෝ ලාම්පු දල්වලා රාත්‍රිය ගත කරපු හැටි අපෙ සීයලා ආච්චිලා නම් රහ කරලා තාමත් කියනවා. ගිනි කූරක් ගහලා ඉටිපන්දමක්, කුප්පි ලාම්පුවක්, ලාම්පුවක් දල්වන එක නම් ඒ තරම් අපහසු දෙයක් නොවුණට ගිනි කූරු කියලා දෙයක් නොතිබුණානම්?.. ඇත්තෙන්ම 1826 අවුරුද්දට කලින් ලෝකෙ ගිනි කූරු තිබුණේ නෑ. ඒ වගේම කාටවත් එහෙම එකක් හොයා ගැනීමේ උවමනාවක් තිබුණෙත් නෑ.
ක්‍රි.ව 1826 කාලයේදී බ්‍රිතාන්‍යයේ ජෝන් වෝකර් නම් බෙහෙත් ශාලා හිමියෙක් හිටියා. එක දිනයක ඔහුට අහම්බෙන් දැකගන්න ලැබුණා තමන්ගේ බෙහෙත් මිශ්‍ර කරන කූරේ අගිස්සේ රසායනික ද්‍රව්‍ය මිශ්‍රණයක් එකතු වෙලා තියෙන හැටි. මේ ඔහු එදා මිශ්‍ර කරමින් සිටි බෙහෙත් කොටස්වල එකතුවක්. ඔහු කූර සේදීමට පෙර එය හූරන්න උත්සාහ කරන විට ගිණි පුළිඟුවක් විසි වුණා. මෙහි වැදගත්කම වටහාගත් ජෝන් එම මිශ්‍රණය නැවත නිපදවා එය ‘ඝර්ෂණ එළි’ වශයෙන් නම් කර කාඩ්බෝඩ් මිටක් සහිතව විකිණීමට පටන් ගත්තා. ඉක්මණින්ම මොහු ලී මිටක් මේ වෙනුවෙන් හඳුන්වා දුන්නා. වැලි කඩදාසියක් අලවන ලද පෙට්ටියක පැමිණි මෙම ගිනි කූරු සඳහා ඔහු පේටන්ට් බලපත්‍රය නොගැනීමට තරම් පරාර්ථකාමී වුණේ එය සමස්ථ මානව ප්‍රජාවටම ප්‍රයෝජනවත් බව පවසමින්. නමුත් මේ නිසාම අනෙක් අය ඉක්මණින්ම ගිනි කූරු නිපදවීම පටන් ගත් අතර ජෝන්ට ඒවා නිපදවීම නැවත්වීමට සිදු වුණා.

 පෙනිසිලින්

මේ සොයාගැනීම වෙනුවෙන් ගෞරවය හිමිවෙන්නේ බැක්ටීරියා විද්‍යාඥ ශ්‍රීමත් ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමිං ට. මෙහි යම් මතභේද තිබුණත් 1929 දී තර්කානුකූලව එය නිෂ්පාදනය කරන ආකාරය මුලින්ම විග්‍රහ කළ හැකි වුණේ ඔහුටයි. පෙනිසිලින් පිළිබඳ ඉතිහාසය අමුතුම එකක්, එ් වගේම සියවස් ගණනක් ඈතට දිව යන්නක්.
පෙනිසිලින් කියන්නේ ලොව මුලින්ම සොයාගත් ප්‍රතිජීවකයයි. මෙය සොයා ගැනීමට පෙර ලොව පුරා ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් මඟින් සිදු වන ආසාදන හේතුවෙන් බහුලව මරණ සිදු වුණා. ක්‍රි. ව 1929 දී තරුණ විද්‍යාඥ ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමිං සිය විද්‍යාගාරය අස්පස් කරමින් සිටියා. නිවාඩුවකට ගොස් සිටි ඔහු නැවත පැමිණියේ ටික දවසකට පසුවයි. ඔහු හදිසියේ දුටුවේ ස්ටැෆිලොකොකස් බැක්ටීරියාව රෝපණය කරන ලද පෙට්‍රි දීසියක් වැරදීමකින් විවෘතව දමා ගොස් ඇති බවයි. එය වැඩිදුරටත් පරීක්ෂා කරන විට ඔහු දුටුවේ එහිම සෑදී ඇති දිළීරයක් විසින් බැක්ටීරියා සෛල බහුතරයක් විනාශ කර ඇති බවයි.
ඔහු එම දිළීරය ‘පෙනිසිලම් නොටැටම්’ ලෙස නම් කළා. ඒ ගැන පරීක්ෂණ කිරීමේදී ඔහුට ප්‍රත්‍යක්ෂ වන්නේ මෙම දිළීරයෙන් පිට වන යමක් අනෙකුත් බැක්ටීරියාද විනාශ කිරීමේ සමත්කම් දක්වන අතර, සුළු ප්‍රමාණවලින් සත්ත්ව ශරීර වලට ඇතුල් කළ විට එයින් වෙනත් අතුරු ආබාධ පැන නොනඟින බවයි. ක්‍රියාකාරීත්වය නිරීක්ෂණය කළද දිළීරයෙන් පිට වන බැක්ටීරියා නාශක සංඝටකය කුමක්දැයි හරිහැටි සොයා ගන්නට ෆ්ලෙමිං අපොහොසත් වෙනවා. එය සොයා ගන්නේ ඊට දශකයකට පමණ පසු හොවාර්ඩ් ෆ්ලොරී හා අර්නස්ට් චේන් යන විද්‍යාඥයන් දෙදෙනා විසින්. තිදෙනාම 1945 දී නොබෙල් ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලබනවා.
කතාවේ රසවත්ම කොටස පටන් ගන්නේ ඊළඟටයි. පෙනිසිලින් විද්‍යාත්මකව නිෂ්පාදනය සොයා ගත්තේ 20 වන සියවසේ වුණත් එය රෝග නිවාරණයට සහ බැක්ටීරියා මර්ධනයට ක්‍රි. පූ කාලයේ පවා යොදාගෙන ඇති බව විද්‍යාඥයින් හා ඉතිහාසඥයින් සාක්ෂි සොයා ගෙන තිබෙනවා. මින් එක සාක්ෂියක් වශයෙන් ක්‍රි.පූ 2 වන සියවසේදී දුටුගැමුණු රජු එළාර සමඟ යුධ වැදී සිටියදී තුවාල ලබන සෙබළුන්ගේ තුවාල කුණුවීම වැළැක්වීමට සිංහල වෙදැදුරන් විසින් ‘මී පැණියෙහි ගිල්වන ලද පැරණි මස්වල ස්‍රාවය’ යොදාගෙන ඇති බව සඳහන් වීම සලකන්න පුළුවන්. මෙහි වර්ධනය වූ පෙනිසිලම් දිළීරය මෙසේ තුවාල කුණු වීම වළක්වන්න ඇති. මෙය එකල හෙළ වෙදකමේ මහිමය ගැන ශ්‍රී ලාංකිකයන් හැටියට අපට ආඩම්බර විය හැකි කාරණයක්.

මයික්‍රොවේව් උඳුන

මයික්‍රොවේව් උඳුනක් නිවසේ තිබීම ගෘහණියකගේ කටයුතු ඉතාම කාර්යක්ෂම කරනවා. මයික්‍රොවේව් උඳුන හඳුන්වා දීමට පෙර දැන් එමගින් කළ හැකි දේ සාමාන්‍ය මුළුතැන්ගෙයක කිරීම සිහිනයක් වෙලා තිබුණා. මේ මයික්‍රොවේව් උඳුනේ උපතත් හරිම අහම්බයකින් වුණු එකක්.
ක්‍රි.ව 1940 ගණන් වලදී ඇමෙරිකානු සමාගමක් වන ‘රේතියොන්’ දෙවන ලෝක යුද්ධය සඳහා හමුදාවට අවශ්‍ය වෙලා තිබුණු ‘මැග්නෙට්‍රෝන’ නළ නිෂ්පාදනය සඳහා අධ්‍යයන කටයුතු කරමින් සිටියා. මේ නළ රේඩාර් ප්ද්ධති සඳහා යොදාගත් අතර රික්තකයක් තුලින් ක්ෂුද්‍ර තරංග හෙවත් මයික්‍රොවේව් ගමන් කරවන සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියක් මේවා තුළ සිදු කෙරුණා. මේ අතර සමාගමේ ඉංජිනේරුවෙකු වූ පර්සි ස්පෙන්සර් නිරීක්ෂණය කරන්නේ ක්ෂුද්‍ර තරංග වැදී තමන්ගේ සාක්කුවේ තිබුණු ලොසින්ජරයක් උණු වී දිය වී ඇති බවයි. මේ අනුව යමින් ඔහු කුඩා පෙට්ටියක් සාදා ඒ තුළ ආහාර තබා ක්ෂුද්‍ර තරංග වැදීමට සැලැස්වූ විට ඒවා ඉතා ඉක්මණින් පිසෙන බව දුටුවා.
පසුව රේතියොන් සමාගම මයික්‍රොවේව් උඳුන් සඳහා පේටන්ට් බලපත්‍රය ලබාගත් අතර මුල්ම පරීක්ෂණ මට්ටමේ උඳුන ඇමරිකාවේ නිව් ඉන්ග්ලන්ඩ් හි ආපන ශාලාවක ස්ථාපිත කරනු ලැබුවා. 1967 වර්ෂයේදී අමානා සමාගම (රේතියොන් හි උප සමාගමක්) විසින් පළමු ගෘහස්ථ මයික්‍රොවේව් උඳුන නිෂ්පාදනය කරනු ලැබුවා.

ප්ලාස්ටික්

ප්ලාස්ටික් සාදනු ලැබූ මුල්ම යුගයේ ඒවා සෑදීමට කාබනික ද්‍රව්‍ය යොදා ගත් නමුත් සම්පූර්ණ කෘතිම ප්ලාස්ටික් සොයා ගනු ලබන්නේ ඉතාම අහම්බෙන්. එ් 1907 වර්ෂයේ ලියෝ හෙන්ඩ්‍රික් බේක්ලන්ඩ් අහම්බෙන් බේක්ලයිට් සොයා ගැනීමත් සමඟයි. ඔහුගේ අරමුණ වී තිබුණේ සත්ත්ව ප්‍රභවයකින් එන ෂෙලැක් නැමති ඉටි වර්ගය වෙනුවට ආදේශකයක් සොයා ගැනීමයි. ෂෙලැක් මිලෙන් ඉතා අධික වීම එයට අාදේශක සොයන්න ප්‍රධාන හේතුවක් වුණා.
ඔහු බේක්ලන්ඩ් හා ෆෝමැල්ඩිහයිඩ් ෆීනෝල් සමඟ මිශ්‍ර කොට රත් කර බලන්නේ ආදේශකයක් හමුවේ යැයි සිතායි. නමුත් ඉටි වැනි දෙයක් වෙනුවට ඔහුට ලැබෙන්නේ ඉතා අපූර්ව බහු අවයවිකයක්. එය තාපය හා ආතතිය හමුවේ විරූපී වූයේ නෑ.
අද වන විට තාපස්ථායි ප්ලාස්ටික් යොදාගෙන එදිනෙදා භාණ්ඩ සියල්ලක්ම පාහේ නිර්මාණය කරනවා, ජංගම දුරකථන, ශීතකරණ වැනි සියලුම භාණ්ඩවල ප්ලාස්ටික් කොටස් තිබෙනවා. එදා අහම්බෙන් බේක්ලයිට් සොයා නොගත්තා නම් අද අපිට පෙර කී උපකරණ පාවිච්චි කිරීම අපහසු වන්නට ඉඩ තිබුණා. ආවරණයට නිෂ්පාදනයත් මිල අධික වැඩක් වේවි.

X කිරණ

X කිරණ අහඹු ලෙස සොයාගන්නේ 1895 වර්ෂයේදී ජර්මානු භෞතික විද්‍යාඥයෙකු වන විල්හෙල්ම් කොන්රඩ් රොන්ජන් විසින්. ඔහු කැතෝඩ බටයක් බටයක් යොදාගෙන වෑද්දුම් කරමින් සිටියා. මේ අතර ඔහුට දකින්නට ලැබුණේ අසල තිබුණු බේරියම් ප්ලැටිනොසයනයිඩ් ගැල්වූ කොළ කැබැල්ලක් දිදුලන්නට පටන් ගත් බවයි. මෙය කිසි ලෙසකින් කැතෝඩ කිරණ නිසා සිදු වූවක් නොවන බව ඔහුට වැටහුණේ ඒවා එ් තරම් දුර ගමන් නොකරන නිසාවෙන්. මෙම සංසිද්ධිය ඇති කළේ කුමන කිරණ වර්ගයක්ද, එහි ප්‍රභවය කුමක්ද යන්න සිතා ගැනීමට නොහැකි වූ නිසා ඔහු එය X කිරණ ලෙස හැඳින්වූවා.
පසුව පර්යේෂණ කිරීමේදී ඔහු සොයා ගත්තේ මෙම කිරණ බොහෝ දේවල් විනිවිද යන බව සහ සේයා පටලවල සංයුතිය වෙනසකට බඳුන් කරන බවයි. රොන්ජන් සිය බිරිඳගේ අතෙහි X – කිරණ ඡායාරූපයක් ගත් විට පැහැදිළිව ඇගේ අස්ථි හා මුදුව දකින්නට ලැබුණා. මෙම සොයා ගැනීම නිසා 1901 දී භෞතික විද්‍යාව සඳහා රොන්ජන්ට නොබෙල් ත්‍යාගය හිමි වුණා. අද X – කිරණ වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රය ඇතුළු ක්ෂේත්‍ර ගණනාවකටම නැතුවම බැරි දෙයක්.

 වල්කනයිස් කළ රබර්

ක්‍රි.ව 1830 දී පමණ ස්වභාවික රබර් ජලය කාන්දු නොවන පාවහන් හා බූට්ස් සාදන්නට බහුල ලෙස යොදා ගැණුනා. නමුත් මෙවායේ පැවති ප්‍රධාන ගැටළුවක් වූයේ මෙලෙස සාදන පාවහන් අධික ශීතලට හා රස්නයට ඔරොත්තු නොදීමයි. සමහරු උපකරණ සෑදීමට රබර් යොදාගත් කාලය අවසන් යැයි හිතුවා. නමුත් චාල්ස් ගුඩ් ඉයර් නැමති විද්‍යඥයා ඊට එකඟ වුණේ නෑ. ඔහු ස්වභාවික රබර්වල තත්වය දියුණු කරන්නට විවිධ පරීක්ෂණ කළා.
1839 දී එක් දිනයක වුණු අහඹු සිදු වීමක් ඔහුගේ ඉරණම වෙනස් කළා. ඔහු පරීක්ෂණයක් කරමින් සිටියදී වැරදීමකින් රබර් කොටසක් දාහකයක් මතට වැටුණා. එය අතට ගත් ඔහුට දකින්නට ලැබුණේ එය හමක් මෙන් ඝන වී ඇදීමට පටන් ගෙන ඇති බවයි, එය ඉහළ තාපයකදීත් දිය වුණේ නෑ.
මෙහි වටිනාකම වටහා ගත් ඔහුට තව දුරටත් පරීක්ෂණ කිරීමේදී තේරුණේ මේ ආකාරයෙන් රබර් සකසා ගතහොත් ඕනෑම කාලගුණික තත්වයකට ගැළපෙන ලෙස උපකරණ නිෂ්පාදනය කළ හැකි බවයි. නමුත් අවාසනාවකට මේ සොයාගැනීමෙන් ඔහුට මූල්‍යමය වාසි සැලසුණේ නැහැ. ඔහු ණයකරුවෙකු ලෙස මියගියා.
පසුකලෙක ඔහුගේ නමින් ටයර සමාගමක් බිහිවුණා. එය අදටත් ටයර නිෂ්පාදන සමාගම් අතර ප්‍රධාන තැනක තිබෙන ආයතනයක්. 

 

සටහන - අසිංසල පෙරේරා

මූලාශ්‍ර:

1.did-you-know-that.com

2.mnn.com

• සෝවියට් දේශයේ ඔත්තු බැලීමට ගොස් වැඩ වරද්දා ගත් ලෝක බලවතා

දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසන් වීමත් සමගම එකිනෙකා පරයා නැගී සිටීම සඳහා සෝවියට් සංගමය හා ඇමරිකාව අතර දැවැන්ත තරගයක් නිර්මාණය වෙනවා. 1991 දී සෝවියට් සංගමය බිඳවැටෙනතුරු මෙම විරසකය දරනු ලෙස පැවැති අතර එම කාලසීමාව සීතල යුධ සමය ලෙස හඳුන්වනවා. සීතල යුධ සමය තුළ රටවල් දෙක මුහුණට මුහුණලා සටනකට අවතීර්ණය නොවූ නමුත් දෙරට අතර වරින් වර උණුසුම්කාරී අවස්ථා ඇති වෙනවා. ඉහල අහසේ සිට සෝවියට් දේශයේ ඔත්තු බැලීම සිදු කළේ යැයි පවසමින් ඇමෙරිකානු ගුවන් යානයක් රුසියානු ගුවන් ආරක්ෂණ බලකාය විසින් විනාශ කර දැමීම එවැනි එක් සිදුවීමක්. ඉතින් අද ලිපිය ඒ පිළිබඳවයි.

සෝවියට් දේශයේ ඔත්තු බැලූ ඇමරිකාව

අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩේවිඩ් අයිසන්හවර්

ඇමෙරිකානු බුද්ධි මෙහෙයුම් කටයුතු සඳහා පකිස්ථානය තුළ ඇමෙරිකානු ගුවන් හමුදා කඳවුරක් ගොඩනැගීමට 1958 වසරේ දී එවකට ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා වන අයිසන්හවර් ඉල්ලා සිටිනවා. පකිස්ථානු අගමැතිවරයාගෙන් ඒ සඳහා අවසර ලැබුණු අතර ඇමෙරිකාවෙන් ගුවන් ගත වෙන U-2 නම් ඇමෙරිකානු ඔත්තු බලන යානා එහි ගොඩ බැස්වීමට සැලසුම් වෙනවා. විශේෂ කැමරා පද්ධතියකින් සමන්විත වූ ලොක්හීඩ් U-2 යානා ඇමෙරිකාවෙන් ගුවන් ගත කර සෝවියට දේශය  හරහා පාකිස්ථානය වෙත ළඟා වීමට සැලසුම් වෙනවා. මේ කාලය වන විට සෝවියට් සංගමය සතුව තිබූ ප්‍රහාරක යානාවලට ඹ-2 යානය තරම් ඉහළින් ගමන් කළ නොහැකි බව CIA සංවිධානය විසින් අනාවරණය කරගන්නවා. CIA සංවිධානය විසින් සතුරු රේඩාර පද්ධතියට හසු නොවන ආකාරයට යානා කිහිපයක් සෝවියට් රුසියාවේ යුධ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථාන කිහිපයකට ඉහළින් යැවීමට තීරණය කරනවා. එය වසර කිහිපයක් දිගින් දිගටම කළ මෙහෙයුමක් බව සඳහන්.

සෝවියට රුසියාව සතුව පවතින න්‍යෂ්ටික ශක්තිය, බැස්ටික් මිසයිල තාක්ෂණයේ වර්ධනය හා ඔවුන් විසින් වැඩිදියුණු කරන ලද යුධ තාක්ෂණයේ තොරතුරු ගුවනේ සිට ලබා ගැනීම මෙහි මූලික අරමුණ වුණා. 1960 වසරේ අප්‍රේල් 9 වන දා සෝවියට් දේශ සීමාවට ඉහළින් ඔත්තු බැලීමට පැමිණි U-2 යානයක් රුසියානු ගුවන් ආරක්ෂණ බලකාය විසින් හඳුනාගන්නවා. ඊට පහරදීම සඳහා MIG-19 හා SU-9 යන රුසියානු ප්‍රහාරක යානා ගුවන් ගත වෙන අතර, මේ බව වටහා ගන්නා ඇමෙරිකානු ගුවන් නියමුවා වහා අසල රටක් වූ ඉරානයේ ගුවන්තොටුපළක් කරා තම යානය පහත් කරනවා. මෙම සිදුවීමත් සමඟ අප්‍රේල් මාසය පුරාවට සෝවියට රුසියාව හරහා පකිස්ථානය වෙත ගුවන් යානා යැවීම සිදුකරන්නේ නෑ.

U-2 වෙත එල්ල වූ සාර්ථක ප්‍රහාරය 

U-2 Spy

1964 වසරේ මැයි 1 වනදා පකිස්ථානයේ පේෂාවර්හි ඇමෙරිකානු ගුවන් හමුදා කඳවුරේ සිට සෝවියට් රුසියාව හරහා ඔත්තු බලමින් හා බුද්ධි තොරතුරු රැස්කරමින් නොර්වේ පිහිටි ඇමෙරිකානු ගුවන් කඳවුරක් වෙත යෑම සඳහා U-2 ගුවන් ගතවෙනවා. යානය පැදවීම ෆැන්සිස් ගැරී නම් ඇමෙරිකානු ගුවන් නියමුවා විසින් සිදුකළ අතර පැය නවයකින් පසුව ගමනාන්තය වෙත ළඟා වීමට සැලසුම් කර තිබෙනවා.

යානය රුසියාවේ ස්වෙඩ්ලොව්ස්කි ප්‍රදේශයට (වර්තමානය වන විට යේකැටරින්බර්ග් ලෙස හඳුන්වයි) ඉහළින් පියාසර කරන විට 1960 දී රුසියාව විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද S-75 Dvina නම් රුසියානු ගුවන් ආරක්‍ෂණ පද්ධතිය සක්‍රීය වන අතර වහා ගොඩබිම සිට ගුවනේ ඉලක්කවලට පහර එල්ල කරන මිසයිල කිහිපයක් ගුව්නට මුදා හැරෙනවා. එල්ල වූ දෙවන මිසයිලය යානයේ කොටසක ගැටෙන අතර මේ හේතුවෙන් යානය පාලනය අක්‍රිය වෙනවා. ඒ ක්ෂණිකව ක්‍රියාත්මක වෙන ගුවන් නියමුවා යානයෙන් ඉවතට පැන පැරැෂූටයක ආධාරයෙන් නිරුපද්‍රිතව රුසියානුවන්ගේ භූමිය වෙත ගොඩ බසිනවා. පසුව ඔහුව අත්අඩංගුවට ගැනීමට රුසියානු ආරක්ෂක අංශ සමත් වෙනවා.

ඇමරිකාවේ බොරුව

U-2 Spy යානයේ අපේක්ෂිත ගුවන් ගමන හා සත්‍යය වශයෙන්ම යෑමට හැකි වූ ගුවන් ගමන

 

U-2 Spy යානයේ අපේක්ෂිත ගුවන් ගමන හා සත්‍යය වශයෙන්ම යෑමට හැකි වූ ගුවන් ගමන

මැයි 5 වනදා එවකට සෝවියට් සංගමයේ නායකයා වූ නිකිතා කෘෂේව් විසින් තම හමුදාව ඔත්තු බැලූ ඇමෙරිකානු ගුවන් යානයක් බිම හෙලූ බව සඳහන් කරනවා. නමුත් ඔහු විසින් ඇමෙරිකානු ගුවන් නියමුවා අත්අඩංගුවට ගත් බව සඳහන් කරන්නේ නෑ. මෙම ප්‍රකාශයත් සමග එවකට ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා වූ අයිසන්හවර් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරනවා. එය ඔත්තු බැලූ ගුවන් යානයක් නොවන බවත් නාසා ආයතනය විසින් කාලගුණ දත්ත ලබා ගැනීමට ගුවන් ගත කරන ලද සිවිල් ගුවන් යානයක් බවත් ඔහු සඳහන් කර සිටිනවා. නාසා ආයතනය විසින් මේ පිළිබඳව මාධ්‍ය සාකච්ඡාවක් කැඳවන අතර එහිදී නාසා බලධාරීන් ප්‍රකාශ කරන්නේ තමන්ගේ යානාවක් එලෙස අතුරුදහන් වී ඇති බවයි. ඊට පිළිතුරු ලෙස රුසියාව විසින් කඩා වැටුණු ගුවන් යානයේ විනාශ නොවී තිබූ තාක්ෂණික උපකරණ හා අල්ලා ගත් ඇමෙරිකානු ගුවන් නියමුවා පිළිබදව තොරතුරු හෙළිකිරීම සිදුකරනවා. මෙසේ සත්‍ය හෙළි වීමත් සමග ඇමෙරිකාව වෙත තමන් විසින් ඔත්තු බැලීමේ ක්‍රියාවලියක නිරත වූ බව පිළිගැනීමට සිදුවෙනවා.

සෝවියට් සංගමයේ නායකයා - නිකිතා කෘෂෙව්

ගුවන් නියමුවාට වසර දහයක බරපතල වැඩ සහිත සිරදඬුවම් නියම කිරීමට සෝවියට් අධිකරණය විසින් ක්‍රියා කරනවා. නමුත් වසර දෙකකින් පසුව ඔහුව නිදහස් කිරීමට සෝවියට් සංගමය තීරණය කරනවා. ඒ සිරකරුවන් හුවමාරු කිරීමේ වැඩසටහනක් යටතේය. 

දෙරට අතර සම්බන්ධතාවය තවත් අයහපත් වීම

ගුවන් යානයේ කොටස් පරීක්ෂා කරන නිකිතා කෘෂෙව් 

මැයි පස්වනදා දෙරට නායකයන් ජිනීවාහි හමුවීමට නියමිතව තිබුණත්, මෙම සිදුවීම හේතුවෙන් සෝවියට් නායකයා එම සමුළුවේ පැයකට වඩා වැඩි කාලයක් රැඳී සිටින්නේ නෑ. සීතල යුධය සමය තුළ පැවැත්වීමට නියමිත සාකච්ඡා අසාර්ථක වූයේ ඒ ආකාරයෙන්. ගුවන් යානයේ කොටස්, තාක්ෂණික උපකරණ වල කොටස් හා ගුවන් නියමුවා පැළඳ  සිටි උපකරණ අදවන විට මොස්කව්හි රුසියානු යුධ කෞතුකාගාරයේ දකින්නට ලැබෙන අතර, ඇමෙරිකාව වෙත ලබා දුන් ගුවන් යානයේ කොටස් කිහිපයක් මේරිලෑන්හි තාක්ෂණික කෞතුකාගාරයක තැන්පත් කර තිබෙනවා.

සටහන - අසිංසල පෙරේරා

https://www.eisenhowerlibrary.gov/research/online-documents/u-2-spy-plane-incident

https://en.wikipedia.org/wiki/1960_U-2_incident

අභිරහසක් වුන පිරමීඩ පිළිබඳ ඔබ නොදත් කතාව

• ලෝකයේ දැනටත් විසඳගන්න බැරි වුන ඉන්ද්‍රජාලික මාතෘකාව!

පිරමීඩ කිව්වම ගොඩක් අයට මතක් වෙන්නේ ගීසාහි පිරමීඩ තුන පිළිබඳවයි නමුත් ජෝසර් පිරමීඩය ,බරීඩ් පිරමීඩය, ලේයර් පිරමීඩය,රෙඩ් පිරමීඩය වැනි  පිරමීඩ සියයකට අධික ප්‍රමාණයක් ඊජිප්තුවේ තිබෙනවා. ඉතින් මෙච්චර පිරමීඩ තිබියදී ගීසාවේ පිරමීඩ ගැන පමණක් කතා කරන එක අපරාධයක් නොවේද, දැනට සොයාගෙන තිබෙන පැරණිතම පිරමීඩය තමයි සකාරා ප්‍රදේශයේ තිබෙන ජෝසර් පිරමීඩය.

ගීසාහි පිරමීඩ

කොහොම වුණත් පිරමීඩ ගැන අපට කතා කිරීමට අපහසුයි එකල ඊජිප්තුවේ තිබුණු සමාජ, දේශපාලන හා සංස්කෘතිය ගැන කතා නොකර.ඒ අනුව පුරාණ ඊජිප්තු සමාජය යනු දේව සංකල්ප වලින් පිරුණු තැනක්. පුරාණ ඊජිප්තු ආගමේ ඔසයිරිස්,හෝරස් ,තොත් ,මාට් ,උසරේට් වැනි දෙවිවරු හා දේවතාවියන් සිය ගණනක් සිටියත් ඔවුන් අතර ප්‍රමුඛතම අය තමයි රා, අයිසිස්, අමුත් හා ඔසයිරිස් කියන්නේ.

gods of Egypt

• රා කියන්නේ සූර්යයාට, ක්‍රමානුකූල භාවයට, රජවරුන්ට හා අහසට අධිපති.

• අයිසිස් ,ස්ත්‍රීත්වය හා නිර්මාණකරණය යන සංකල්ප මූලික කරගෙන නිර්මාණය වූ දෙවි කෙනෙක්.

ඉතින් මේ දෙවිවරු එක්ක ගනුදෙනු කරන මැදිහත්කරුව තමයි ඊජිප්තුවේ පාලකයා වෙන්නේ. මේ තනතුර තමයි පාරාවෝ ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ. මුල්ම පිරමීඩය ඉදිකරපු ජෝසර් රජතුමත් මේ පාරාවොන්ගෙන් එක් අයෙක්. ඉතින් ජෝසර් රජ සමයේ (ක්‍රි:පූ2650-2670) ඉදිකරපු මෙම පිරමීඩයේ නිර්මාණය කර ඇත්තේ පඩිපෙළක ආකාරයටයි. මේ සඳහා හුණුගල් 40000 පමණ භාවිතා කර ඇති අතර පිරමීඩය 62.6m උසකින් යුක්තවේ

දැනට හමුවූ පැරණිතම පිරමීඩය වන ජෝසර් පිරමීඩය

ඒ අනුව බහුතර ඊජිප්තු පුරාවිද්‍යාඥයන්ගේ මතයට අනුව ජෝසර් රජු විසින් ආරම්භ කරනු ලබන මෙම පිරමීඩ ඉදි කිරීමේ සංස්කෘතිය ඉන් පසුව පත් වූ පාරාවෝ වරුන් විසින් දිගින් දිගටම පවත්වාගෙන ගිය අතර, එහි කූටප්‍රාප්තික අවස්ථාව ලෙස හඳුනාගත හැක්කේ ගීසාහි The Great  පිරමීඩයෙ ඉදිවීමයි.

පිරමීඩ සියල්ලක්ම ඔටුන්නක් විදියට ගතහොත් ඒ ඔටුන්නේ අග්‍රමාණික්‍යය ගීසාහි The great පිරමීඩය ලෙස හඳුනාගත හැක.

• ඉතින් ඇයි මේ පිරමීඩ හැදුවේ

එක් අදහසක් තමයි, ඊජිත්තුවේ හිටපු පුරාණ ජනයා විශ්වාස කරා මරණයෙන් පසු ජීවිතයක් තිබෙන බව. අපේ මිනිස් සිරුර තුළ "කා" කියලා තවත් පුද්ගලයෙක් ඉන්නවා මරණයේ දේවතාව මිනිසාගේ මරණයෙන් පසුව මේ "කා" කියන දේ පාවිච්චි කොට නැවත ජීවත්වීමට අවස්ථාවක් දෙනවාද නැද්ද බවට තීරණයක් ගන්නවා, ඉතින් ඊජිප්තු රජෙකුගේ (පාරාවෝවරු) මරණයේදී මේ "කා" එළියට ගොස් නැවත කවදා හෝ එය එම රජුගේ සිරුරට ඒමේ සම්භාවිතාවක් පවතින බවට ඔවුන් විශ්වාස කරපු අතර රජ්ජුරුවෝ එක්කම රජුගේ සොහොන් භූමිය විදිහට, එකල පිරමීඩ නිර්මාණය කිරීමට කටයුතුකළ ආකාරයක් හඳුනාගත හැක.

පිරමීඩයක් තුළ ඇති මමී බවට පත්කළ දේහ

අනිත් අදහස තරමක් සංකීර්ණයි. එය මෙසේය, සූර්යයා බැඳී ඉන්නවා වත්මන් පාරාවෝ සමග. එනම් රාත්‍රියෙන් පසුව සූර්යා ඉහළ අහසට රැගෙන ඒමේ කාර්යය පැවරී ඇත්තේ පාරාවරුන්ට. එම පාරාවරුන් මැරුණහම නැවත ඔසයිරිස් කියන දෙවියෝ විදියට උපදින අතර, ඔහු තමයි මළවුන්ගේ ලෝකයට සහ අඳුරට අධිපති වෙන්නේ.

මේ ඔසයිරිස්ගේ කාර්යය තමයි සවස හිරු අවරට යැවීම. ඒ අනුව මේ වෙලාවේ පත්වෙලා ඉන්න පාරාවෝගේ කාර්යය සූර්යයා අහස මුදුනට රැගෙන එන එක වගේම එම පාරාවෝගේ මියගිය තාත්තාගේ කාර්ය තමයි එම මුදුනට රැගෙන ගිය සූර්යයා නැවත බස්සන එක. ඉතින් මේ මැරුණ පාරාවෝට එයාගේ වගකීමේ නිවැරදි ලෙස ඉටු කිරීමට තමයි පිරමීර ගොඩනගන්නේ. මොකද දන්නවද, ඊජිප්තු ජනයා විශ්වාස කරා මේ සූර්යයා ඉහළ අහසට රැගෙන ඒම හා බැස්සීම අතිශය වැදගත් කාරණාවක් බව.

• පිරමීඩ කොහොමද හැදුවේ

පිරමීඩ නිර්මාණය සම්බන්ධයෙන් විවිධ මතවාද රාශියක් දැකගත හැකි අතර, මේ සම්බන්ධව පුරාවිද්‍යාඥයෙන් ඉදිරිපත් කළ මතවලට ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරන පාර්ශවද කොතෙකුත් සිටිනවා. ග්‍රීක ඉතිහාසඥයෙක් වන හෙරඩෝටස් මෙම පිරමීඩ වහලුන් භාවිතා කරමින් ඉදිකළ බවට ප්‍රකාශ කරන අතර වත්මන් සාක්ෂිවලට අනුව එම ප්‍රකාශය අසත්‍ය බවට ඔප්පු වෙනවා.

මෙම පිරමීඩ පිහිටා තිබෙන්නේ නයිල් ගඟ ආශ්‍රිත කොට ගෙනය. ගංගාව අසල එම පිරමීඩ ඉදිකළ ජනයා සිටි ගම්මාන හමුවන අතර එහි ඇති රූපාක්ෂර හා වෙනත් පුරාවිද්‍යාත්මක සාධකවලට අනුව එම ජනයාට හොඳ ආහාරපාන හා නවාතැන් හිමිවී ඇති බවට සනාථ වෙනවා. මේ හේතුවෙන් පිරමීඩ ඉදිකළේ වහලුන් නොව තව මියගිය පාරාවෝ රජු උදෙසා ගෞරව දැක්වීමේ අරමුණෙන් යුක්ත ඊජිප්තු වැසියන් බව විශ්වාස කෙරෙන අතර ඒවා ඉදිකරන්නට අවශ්‍ය ගල් රටේ විවිධ පැතිවලින් නයිල් ගඟ ඔස්සේ ඉහළට රැගෙන ආ බවට ද සාක්ෂි සහිතව පැවසෙනවා.
ඇතැම් පුරාවිද්‍යාඥයින් පවසන ආකාරයට, ඊජිප්තු ජනයා ගල් ඔප දමා අනතුරුව පිරමීඩය වෙතට ඇති වෙනම මාර්ගයක් ඔස්සේ ඉහළට ප්‍රවාහනය කර ඇතැයි මත පල කරනවා. නමුත් එලෙස පාරක් භාවිතා කොට එම ගල් ඉහළට රැගෙන යා නොහැකි යැයි බොහෝමයක් දෙනා තර්ක කරනවා. අනිත් පුරාවිද්‍යාත්මක මතය වන්නේ, ජලය භාවිතා කොට මෙම සුවිසල් ගල් පිරමීඩය ඉහළට රැගෙන ගිය බවයි.මෙය විශාල වශයෙන් මතභේදයකට තුඩුදෙන කරුණක්. මේ හේතුවෙන් විවිධ මතවාද විවිධාකාරයෙන් පැවැතියත් ඒවාට ඇති ප්‍රති තර්ක බොහෝයි.
ඇතැම් පිරිසක් තර්ක කරන්නේ මේම පිරමීඩ ඉදිකරන්නට පෘථිවියෙන් පිට ජීවීන්ගේ බලපෑමක් එල්ල වී ඇතැයි යන්නයි. එයට හේතුව වශයෙන් එම ගල්වල විශාලත්වය සහ පිරමීඩ වල තිබෙන ජ්‍යාමිතික නිවැරදිභාවය සාක්ෂි දරනවා ඇතැම් රූපක්ෂවල තිබෙන විවිධ හඳුනා නොගත් යානා වැනි වස්තූන් මගින් ඒවා පෙනෙන බවට එම මත දරන්නන් තර්ක කරනවා. කොහොම වුණත් පිරමීඩ ඉදිකරන්නට එලෙස පිරිසක්වල ජීවීන් සහයෝගය දුන් බවට පුරා විද්‍යාතයෙන් විශ්වාස කරන්නේ නැහැ.

වෙනම මාර්ගයක් භාවිතා කරමින් ගල් ඉහළට රැගෙන ගිය බවට මතයක් පවතිනවා

• අතීත තාක්ෂණයත් එක්ක නූතන තාක්ෂණය ළදරුවෙක්ද

1958 වර්ෂය වන විට නයිල් ගඟ පිටාර ගැලීමත්, එයට විසඳුමක් වශයෙන් වේල්ලක් ඉදිකිරීමට අවශ්‍ය වීමත් නිසා ඊජිප්තුවේ ම පිහිටා ඇති ආබූසිම්බල් නම් දේවස්ථානය වෙනත් ස්ථානයකට රැගෙන යාමට අවශ්‍ය වුණා මෙම දේවස්ථානයේ තිබුණේ පාෂාණ කුට්ටිය 1900 ක් පමණය. මෙම පාෂාණ රැගෙන යාමට වසර පහක් ගත වුණා. එයට ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 42 ක් වැයවී තිබෙනවා.මෙලෙස පාෂාණ 1900 ක් නූතන තාක්ෂණය භාවිතා කරමින් රැගෙන යාමට වසර පහක් ගත වූවානම් පාෂාණ මිලියන 2.3 ක් වසර 20-27 අතර කාලයක නිවැරදිව සැකසීමට භාවිතා වූ ක්‍රමවේදය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න ගණනාවක් ඉස්මතු වුණා

අබුසිම්බල් දේවස්ථානය

ඒ අනුව මෙම පිරමීඩ මාතෘකා අද වන විට ඊජිප්තුවට අතිශය සංවේදී කාරණා බවට පත්ව තිබෙනවා. මෙම පිරමීඩ නිර්මාණය කළේ ඇයි? එම පිරමීඩ නිර්මාණයට වෙනත් අදිසි  බලවේග සහය ලැබුණාද? යන කාරණාවලට ඊජිප්තු ජාතිකයන් වැඩි කැමැත්තක් දක්වන්නේ නෑ එයට හේතුව තම ජාතිය නිර්මාණය කළා යන නිර්මාණයක් ලෙස මේවා ඊජිප්තු වැසියන්ගේ සිත් තුළ පැවතීම බව ප්‍රසිද්ධ කාරණයක්. මේ හේතු නිසා පිරමීඩ ගවේෂණය කිරීමට පෙර තරම් අවස්ථාවක් ඊජිත්තුව තුළ නිර්මාණය වී නොමැති බව ප්‍රකාශ කිරීම නිවැරදියි. කෙසේ වෙතත් මෙතරම් වෙහෙස වී මෙතරම් කාලයක් ගෙන මෙම පිරමීඩ නිර්මාණය කළේ පාරාවෝ රජවරුන්ගේ දේහයන් තැන්පත් කිරීමට පමණක්ම නොවන්නට ඇති බවට මතයක් ද වර්තමානයේ නිර්මාණය වී තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත් ඉහළ සඳහන් කාරණා මෙන්ම පිරමීඩ සම්බන්ධයෙන් ඇති මතිමතාන්තර 100% ක් සත්‍ය යැයි ප්‍රකාශ කළ නොහැකි. තවමත් ලොව පුරා ඇති හරියටම විසඳා ගන්නට අපහසු ප්‍රශ්න අතරට ඊජිප්තුවේ පිරමීඩ ද එක්ව තිබෙනවා.

සටහන - අසින්සල පෙරේරා